Ծիծաղ՝ արցունքների միջից․ Այսօր Մհեր Մկրտչյանի ծնունդն է

Հուլիսի 4-ը հայ մշակույթի օրացույցում նշանավորված է մի տխուր ու միևնույն ժամանակ անսահման ջերմ ժպիտով։ Այսօր ծնվել է մի մարդ, ով դարձավ ոչ թե ուղղակի դերասան, այլ մի ամբողջ ժողովրդի սրտի մի մասնիկը, մեր բոլորի հարազատ «Ֆրունզիկը»՝ Մհեր Մկրտչյանը։

Ինչո՞ւ է նա անմահ

Մհեր Մկրտչյանը ֆենոմեն էր։ Նա կարողանում էր մեկ հայացքով, մեկ շարժումով պատմել մի ամբողջ կյանքի պատմություն։ Նրա մեծ, տխուր աչքերը դարձան նրա այցեքարտը, իսկ այդ աչքերում թաքնված տխրությունը նրա կատակերգական դերերին տալիս էր աննկարագրելի խորություն։ Նա ծիծաղեցնում էր մեզ այնպես, ինչպես ոչ ոք, բայց այդ ծիծաղի հետևում մենք միշտ զգում էինք կյանքի դառնությունը, ողբերգությունն ու մարդկային ցավը։

Դերեր, որոնք դարձան կյանք

Անհնար է թվարկել բոլորը, բայց կան դերեր, որոնք կարծես նրա հետ միասին են ծնվել։

Ռուբեն («Մեր մանկության տանգոն»). Սա ուղղակի դեր չէր, սա խոստովանություն էր։ Նրա հարազատ Գյումրին, իր իսկ կյանքի պատառիկները՝ հյուսված մի անզուգական պատմության մեջ։ «Հորաքու՛յր, էդ ձեր հայաթի ծառը չի՞ չորացել» արտահայտությունը դարձավ թևավոր խոսք՝ խորհրդանշելով անկեղծ, միամիտ, բայց և խորաթափանց հային։

Ռուբիկ Խաչիկյան («Միմինո»). «Я так думаю!»։ Այս խոսքով նա նվաճեց միլիոնավոր սրտեր Խորհրդային Միության ողջ տարածքում։ Նա մարմնավորեց հայ վարորդին, ով իր պարզությամբ, բարությամբ ու հայրենիքի անսահման կարոտով դարձավ բոլորի համար հարազատ։

Արսեն («Նվագախմբի տղաները»). Մի երիտասարդ դարբին, ով երազում է երաժշտության մասին։ Նրա կերպարում կար այն ամենը, ինչ սիրում ենք մեր մեջ՝ երազանք, համառություն և հումորի զգացում։

Իշխան («Հին օրերի երգը»). Կրկին գյումրեցի, կրկին կյանքով լեցուն կերպար, ով փորձում է պատերազմի դժվար օրերին թատրոնով ոգի տալ մարդկանց։

Դիմակի հակառակ կողմը

Նրա տխուր աչքերը դերասանական խաղ չէին։ Դերասանի անձնական կյանքը լի էր ողբերգական փորձություններով՝ կնոջ՝ Դոնարա Մկրտչյանի հիվանդությունը, որդու ճակատագիրը… Այս ամենը նրա վրա թողել էր խորը հետք, և գուցե հենց այդ ցավն էր նրան դարձրել այնքան իմաստուն ու մարդկային իր բոլոր դերերում։

Ժառանգությունը

Մհեր Մկրտչյանը մեզ թողեց ոչ միայն ֆիլմեր ու թատերական ներկայացումներ։ Նա մեզ թողեց ինքներս մեզ ճանաչելու, մեր թերությունների վրա ծիծաղելու և ամենադժվար պահերին անգամ չկոտրվելու կարողությունը։

Ծնունդդ շնորհավոր, Մեծ Վարպետ։ Դու միշտ մեզ հետ ես՝ մեր հիշողություններում, մեր սրտերում և մեր անկեղծ ծիծաղի մեջ։