Ամեն տարի սեպտեմբերի 16-ին մենք նշում ենք Օզոնային շերտի պահպանության միջազգային օրը: Սա ոչ միայն հիշատակի օր է, այլև հնարավորություն՝ մտածելու մեր մոլորակի համար կենսական նշանակություն ունեցող այս շերտի կարևորության մասին:
Ի՞նչ է օզոնային շերտը և ինչո՞ւ է այն կարևոր:
Պատկերացրեք Երկիրը պաշտպանող անտեսանելի վահան: Դա օզոնային շերտն է՝ Ստրատոսֆերայում գտնվող գազերի շերտ, որը կլանում է Արեգակի վնասակար ուլտրամանուշակագույն (ՈւՄ) ճառագայթների մեծ մասը: Առանց այս վահանի, կյանքը Երկրի վրա շատ տարբեր կլիներ. ՈւՄ ճառագայթները կարող են առաջացնել մաշկի քաղցկեղ, կատարակտ և վնասել բույսերին ու ծովային կյանքին:
Ինչպե՞ս է այն վնասվել:
Տարիներ շարունակ մարդկային գործունեությունը, հատկապես քլորֆտորածխաջրածինների (CFC) պարունակությամբ նյութերի օգտագործումը (որոնք հանդիպում էին սառնարաններում, լակի բալոններում), նոսրացնում էր օզոնային շերտը՝ ստեղծելով «օզոնային անցքեր», հատկապես Անտարկտիդայի վրա:
Մոնրեալի արձանագրության հաջողությունը
1987 թվականին աշխարհի երկրները ստորագրեցին Մոնրեալի արձանագրությունը, որի նպատակն էր աստիճանաբար դադարեցնել օզոնը քայքայող նյութերի արտադրությունն ու օգտագործումը: Սա շրջակա միջավայրի պահպանության ոլորտում աննախադեպ միջազգային հաջողություն էր: Արդյունքում, օզոնային շերտը դանդաղորեն վերականգնվում է։ Գիտնականները կանխատեսում են, որ այն ամբողջությամբ կվերականգնվի մինչև դարի կեսերը:
Ի՞նչ կարող ենք անել մենք:
Չնայած Մոնրեալի արձանագրության հաջողությանը, մենք դեռ պետք է շարունակենք զգոն մնալ: Ահա թե ինչպես կարող եք նպաստել.
Տեղեկացված եղեք: Իմացեք շրջակա միջավայրի վրա ձեր ազդեցության մասին:
Աջակցեք էկոլոգիապես մաքուր ապրանքներին: Ընտրեք այն ապրանքները, որոնք չեն պարունակում օզոնը քայքայող նյութեր:
Խնայեք էներգիան: Նվազեցրեք ձեր ածխածնի հետքը:
Օզոնային շերտի պահպանության միջազգային օրը հիշեցնում է մեզ, որ երբ միջազգային հանրությունը համախմբվում է, հնարավոր է լուծել նույնիսկ ամենամեծ էկոլոգիական մարտահրավերները: Եկեք շարունակենք պաշտպանել մեր երկնքի վահանը մեր և ապագա սերունդների համար:
